Okulistyczne badanie tylnego odcinka oka to jedno z najważniejszych badań powszechnie wykonywanych w okulistyce. Pozwala ono na kompleksową ocenę struktur znajdujących się w przedniej części gałki ocznej, dzięki czemu możliwe jest wczesne wykrycie wielu chorób oczu oraz podjęcie odpowiednich środków zaradczych.
Jaki jest cel tego badania?
Badanie tylnego odcinka oka pozwala na dokładną ocenę i diagnozę różnego rodzaju schorzeń. Wymienia się tutaj głównie:
- odklejenie siatkówki
- choroby plamki żółtej
- zapalenie oraz nowotwory błony naczyniowej
- zapalenie nerwu wzrokowego
- miażdżycę
- nadciśnienie tętnicze
- cukrzycę
- jaskrę
- inne patologie
Wczesne wykrycie schorzeń oczu jest kluczowe, gdyż pozwala na szybkie wdrożenie właściwego leczenia i minimalizuje ryzyko utraty wzroku.
Badanie tylnego, jak i przedniego odcinka oka przeprowadzane jest za pomocą biomikroskopu, czyli lampy szczelinowej. Dzięki niej możliwa jest dokładna ocena stanu spojówki, rogówki czy tęczówki. Lampa szczelinowa pozwala też sprawdzić przednią część ciała szklistego. Żeby można było zbadać tylne odcinek oka, podczas badania trzeba zastosować odpowiednią soczewkę.
Jakie są wskazania do badania biomikroskopem?
Badanie tylnego odcinka oka, zwane też badaniem dna oka, zalecane jest, kiedy istnieje podejrzenie bądź ryzyko pojawienia się chorób oczu. Jest ono rutynowo przeprowadzane, zwłaszcza u osób po 40. roku życia — celem jest wcześniejsze wykrycie zmian patologicznych, nawet wtedy, kiedy pacjent nie skarży się na żadne dolegliwości.
Badanie tylnego odcinka oka przeprowadzane jest w przypadku podejrzenia u pacjenta jaskry oraz innych patologii. Potrzebne jest też w celu oceny monitorowania wyników zabiegów laserowych i operacji przetokowych.
Oftalmoskopia jest często przeprowadzana w przypadku pojawienia się zmian w widzeniu, np. nagłej utraty wzroku, migotania świateł, cieni czy mroczków. Dzięki niej można zidentyfikować źródło problemu. Innym wskazaniem do tego badania jest obrazowanie tęczówki, np. weryfikacja wyniku laserowej irydotomii czy irydoplastyki.
Kolejnym wskazaniem do badania tylnego odcinka oka jest podejrzenie chorób naczyń krwionośnych, np. zakrzepicy żył bądź niedokrwienia siatkówki — w tym przypadku oftalmoskopia może dostarczyć cennych informacji diagnostycznych. Badanie to jest też niezbędne w przypadku urazów oczu. Dzięki niemu można ocenić potencjalne uszkodzenie siatkówki, naczyniówki bądź ciała szklistego.
Przygotowanie do badania
Przygotowanie do tego badania nie jest szczególnie skomplikowane. Żeby jednak dobrze je wykonać, wymagane jest podanie kropli z atropiną, dzięki którym można rozszerzyć źrenicę oka. Skutkiem ubocznym jest gorsze widzenie u pacjenta, dlatego powinien on się udać na badanie z osobą towarzyszącą.
Podczas słonecznych dni zalecane jest używanie okularów przeciwsłonecznych, gdyż atropina powoduje przejściową nadwrażliwość na promieniowanie UV. Skutkiem ubocznym dania tylnego odcinka oka jest ból głowy, nudności oraz wymioty.
Oftalmoskopia zawsze poprzedzona jest wywiadem. Pacjent udziela informacji dotyczących swojego wieku oraz wykonywanej pracy zawodowej. Specjalista pyta też o przyjmowane leki oraz schorzenia. Po podaniu atropiny trzeba odczekać kwadrans. Dopiero po upływie tego czasu krople zaczynają działać.
Kolejno stosowane są specjalne przyrządy do badania. Mowa tutaj o oftalmoskopie, soczewkach kontaktowych oraz różnego typu technologiach obrazowania oko.
