Usuwanie chirurgiczne guzów i zmian powiek

Jakie zmiany na powiece powinny skłonić do szybkiej wizyty u okulisty, a jakie mają wymiar wyłącznie estetyczny? Czy po usunięciu guza dokonuje się rekonstrukcji powieki? Poznaj najważniejsze aspekty chirurgicznego usuwania guzów i zmian powiek.

Co to są kępki żółte?

Kępki żółte (żółtaki, xanthelasma) to charakterystyczne płaskie płytki o żółtym zabarwieniu, występujące najczęściej w okolicy kąta przyśrodkowego powieki dolnej lub górnej (a w niektórych przypadkach – obu powiek). Kępki żółte często są symetryczne i mogą zajmować wszystkie cztery powieki. Wykazują tendencję do powolnego wzrostu i zlewania się ze sobą.

Z jakich powodów usuwa się kępki żółte?

Kępki żółte usuwane są głównie z powodów kosmetycznych. Mimo że guzki w badaniach histologicznych stanowią przeładowane lipidami histiocyty skóry, ogólne stężenie cholesterolu u chorych jest zwykle prawidłowe. U części pacjentów może występować zwiększone stężenie lipidów w surowicy.

Jakie zmiany wynikają z wystąpienia kępek żółtych?

Do zmian łagodnych wywodzących się z gruczołów tłuszczowych powiek o charakterze zapalnym należy gradówka i jęczmień.

Czy kępki żółte to rodzaj guza? Jakie guzy powiek znamy?

Guzy powiek to nowotwory skóry, które mogą mieć charakter łagodny, jak i złośliwy. Do najczęściej spotykanych łagodnych zmian guzkowych skóry powiek należą brodawczaki. Drugą pod względem częstości występowania zmianą łagodną powiek są torbiele nabłonkowe, a następnie znamiona barwnikowe.

Guzy łagodne powiek, stanowiące rozrost naskórka, to rogowacenie łojotokowe (brodawka łojotokowa), brodawka pospolita, róg skórny, mięczak zakaźny, prosaki i torbiele naskórkowe wtrętowe (kaszaki). Do zmian łagodnych należą również właśnie kępki żółte.

Czy guzy powiek są niebezpieczne dla zdrowia?

Choć większość guzów powiek ma charakter łagodny i nie jest zagrożeniem dla życia, to niezwykle ważne jest różnicowanie guzów łagodnych od złośliwych.

Co może wskazywać na złośliwy charakter guza powieki?

Na złośliwy charakter zmiany może wskazywać:
• uniesienie jej brzegów przypominające wyglądem masę perłową,
• obecność drobnych naczyń w obrębie guza,
• uszkodzenie przez guz brzegu powieki,
• utrata rzęs w okolicy zmiany,
• owrzodzenie, któremu może towarzyszyć krwawienie lub wydzielina,
• nieregularne zabarwienie zmiany,

Do złośliwych guzów powiek zalicza się raka podstawnokomórkowego oraz raka kolczystokomórkowego, czerniaka, gruczolakoraka gruczołu łojowego oraz mięsaka Kaposiego.

Jakie zmiany na powiece powinny skłonić mnie do wizyty u okulisty?

Wskazaniem do wizyty u okulisty jest pojawienie się jakichkolwiek guzów na powiekach. Szczególnie niepokojące są zmiany to takie, którym towarzyszy owrzodzenie, krwawienie, powstawanie krost, wydobywanie się wydzieliny z guza, uniesienie brzegów przypominających wyglądem masę perłową, obecność drobnych naczyń w obrębie guza, uszkodzenie, ubytek brzegu powieki czy utrata rzęs.

Nie wolno także lekceważyć zmian, które nawracają w tym samym miejscu po przeprowadzonym leczeniu operacyjnym. W takich wypadkach należy niezwłocznie udać się do okulisty lub dermatologa, aby specjalista ustalił diagnozę i podjął decyzję o odpowiednim leczeniu.

Guzy o charakterze przedrakowym i nowotwory złośliwe mogą zagrażać nawet życiu chorego, więc ich leczenie jest bezwzględnie konieczne.

Na czym polega leczenie guzów złośliwych?

Leczenie guzów złośliwych polega na ich wycięciu chirurgicznym, wraz z marginesem zdrowych tkanek. Małe guzy mogą być usunięte przez biopsję wycinkową i ubytek zamknięty bezpośrednio. Po uzyskaniu badania histopatologicznego może istnieć potrzeba rozszerzenia zabiegu.

Czy po usunięciu guza wykonywane są dodatkowe zabiegi plastyczne?

Tak, po zabiegu usunięcia guza wykonuje się rekonstrukcję powieki. Technika rekonstrukcji zależy od rozległości ubytku tkanki oraz tego, czy ubytek powieki jest pełnościenny, czy też warstwowy. W przypadku ubytków powstałych po usunięciu guza, a obejmujących mniej niż 1/3 powieki, można zeszyć bezpośrednio brzeg do brzegu. Z kolei ubytki średniej wielkości, obejmujące do ½ powieki, mogą wymagać zastosowania półkolistego płata Tenzala. Duże ubytki, obejmujące ponad połowę powieki, mogą wymagać zastosowania jednej z następujących technik: tylnej blaszkowej rekonstrukcji, przedniej blaszkowej rekonstrukcji czy też techniki laissez-faire. Do innych metod leczenia guzów powiek należy także radioterapia czy krioterapia. Zachęcamy do wizyty w klinice LENS i omówienia wszelkich możliwości leczenia w tym zakresie.